#59: REVIEW TÀI CHÍNH 2023

Chuyện tài chính của bạn sau một năm như thế nào?

Xin chào, 

Năm 2023 sắp kết thúc, chúng mình cùng nhau ngồi lại một chút để nói về những câu chuyện trong chủ đề TÀI CHÍNH nhé, cụ thể hơn là về câu hỏi TÀI CHÍNH CỦA BẠN SAU MỘT NĂM THẾ NÀO? 

Mình để câu hỏi này và đã nghĩ bản thân thật thiếu tinh tế khi hỏi một người lạ như vậy. Nhưng không, xin đừng hiểu lầm mình muốn tọc mạch về con số của bạn, mình không muốn vậy. Mình chỉ muốn cùng bạn ngồi xem lại chuyện tiền nong của năm cũ, làm một vài mục tiêu cho năm mới, chỉ vậy thôi.

Mọi thứ sẽ chỉ xoay quanh câu từ, chữ nghĩa, còn mỗi con số đều là bí mật của riêng bạn.

Khi chuẩn bị tư liệu cho bản tin này, mình đã đi loanh quanh trong những cộng đồng làm tự do, và nhận ra rằng mỗi người đều thật khác nhau, đã có bạn thu nhập tốt, có bạn đang tằng tằng tiến lên, cũng có bạn đang lần mò những bước đầu tiên với con đường mà mình lựa chọn. 

Đi tiếp sang những cộng đồng của người đi làm văn phòng, người làm kinh doanh, nhận về nhiều câu cảm thán rằng MỘT NĂM KINH TẾ BUỒN! Nghe thật nhiều câu chuyện lo lắng, bất an về tài chính, về chuyện cắt giảm chi tiêu, thu hẹp ngân sách và đủ những điều nhỏ nhặt khác xoay quanh chuyện tiền nong.

Vậy, năm nay chuyện tiền nong của bạn thế nào? 

Có yên ổn?

Có khởi sắc?

Có hụt hơi?

Hay, còn những tính từ khác mà bạn nghĩ nó mới miêu tả chính xác về chuyện tiền nong của ban? 

Thực ra thì tính từ nào cũng được, miễn là nó phản ánh đúng cảm nhận của bạn về vấn đề tài chính, về những đồng tiền hạnh phúc bạn đã thu thập được, về những đồng tiền bất an bạn đã tìm thấy, về những khoản đầu tư khiến bạn thu lợi đến bất ngờ hay về những khoản chi vượt ngưỡng bạn đã buộc phải bỏ ra. 

Mọi thứ đều ổn, không sao cả. Dù hài lòng hay còn đôi chút khó chịu, hãy cứ thả lòng một chút để ngồi lại, cùng nhau review về tài chính của bản thân trong năm vừa qua. Review để nhìn lại những điều bạn đã làm tốt, những điều bạn cần cải thiện và cổ vũ cho những điều bạn sắp làm tiếp theo. 

Bạn cần một chiếc máy tính, một cuốn sổ, một chiếc bút, tài liệu chi tiêu mà bạn đã ghi chép lại trong năm qua và một không gian yên tĩnh để bắt đầu hành trình review này. 

Hãy bắt đầu cùng nhau từ phần đầu tiên, về thu nhập năm qua:

• Liệt kê các nguồn thu nhập chính (lương, thưởng, kinh doanh, đầu tư...)

• So sánh tổng thu nhập năm nay so với năm trước

• Nhận xét thu nhập có ổn định, tăng/giảm như thế nào

Đây là ba việc mà mình đã làm để quan sát về thu nhập hàng năm của bản thân. Mình làm trên trang tính của Google Drive, vừa tiện lưu trữ, vừa có thể xem lại bất kỳ lúc nào. 

Có những khoản thu nhập khi nhìn lại mình cực kỳ hạnh phúc, hạnh phúc hơn hẳn những khoản thu nhập khác, mình sẽ bôi màu hồng lấp lánh cho nó. Có những khoản thu nhập mình hơi mệt, hơi buồn lòng khi nhìn thấy nó, mình sẽ để màu xanh của bầu trời. 

Điều này giúp mình ra năm vừa qua những đồng tiền hạnh phúc mình xuất phát từ đâu, những đồng tiền buồn bã khiến mình căng thẳng đến từ đâu. Cách này giúp mình điều chỉnh lại kế hoạch kiếm tiền của bản thân được phù hợp hơn với con người mình. 

Tính thu xong thì tính đến chi nhé, giờ hãy bắt đầu với những khoản chi tiêu trong năm qua:

• Phân loại các khoản chi tiêu lớn (cố định, không thiết yếu, đầu tư...)

• So sánh tổng chi tiêu năm nay so với năm trước

• Kiểm tra số tiền đã tiết kiệm được bao nhiêu

Vẫn là cách thức đánh dấu màu, mình phân biệt những khoản chi khiến mình thoải mái bằng màu hồng và những khoản chi mang đến sự mệt mỏi bằng màu xanh dương, thêm một màu là màu xanh lá cho những khoản chi mang đến sự hi vọng, là những khoản đầu tư mà mình đã quyết định bỏ ra.

Cách này giúp mình nhìn nhận được số tiền chi trả cho nỗi buồn, chi trả để tạo ra niềm vui và hi vọng của mình là bao nhiêu. Mình có thể cân đối lại hay không, mình có thể điều chỉnh như thế nào. 

Từ phần thu và chi, hãy tự đánh giá cách quản lý và thái độ với tiền bạc của bản thân:

• Nhận xét khả năng lập ngân sách, kế hoạch tài chính

• Đánh giá thói quen tiêu dùng (có vượt quá khả năng đáp ứng không)

• Mức độ lo lắng về tài chính

• Tiền đã mang lại hạnh phúc cho mình chưa?

Câu hỏi cuối cùng của phần này cực kỳ quan trọng, nếu như không có sự đánh giá bằng bảng màu trong phần THU và CHI phía trên. Mình sẽ thực sự khó khăn để trả lời về việc tiền đã mang lại hạnh phúc cho mình hay chưa? Cụ thể hơn là tiền mang lại điều gì cho mình? 

Mỗi người sẽ có bảng màu với số lượng hồng - xanh khác nhau, mình tin tưởng việc chúng ta thành thực với bảng màu này sẽ giúp mỗi chúng ta thoải mái hơn, rõ ràng hơn trong thái độ và cảm xúc với tiền bạc. Khi rõ ràng về điều này, cách thức chúng ta quản lý và tạo ra tiền bạc sẽ có những sự thay đổi khác biệt hơn rất nhiều. 

Còn phần cuối cùng, rút kinh nghiệm và lập kế hoạch tài chính năm tới:

• Nhận ra những sai lầm cần sửa

• Đưa ra các mục tiêu và kế hoạch tài chính cho năm sau

Việc nhìn nhận thẳng thắn vào những sai lầm cần sửa là điều khó khăn, nhưng mình tin tưởng rằng bạn sẽ làm được. Có sai mới có sửa, có sửa đổi mới có tiến lên. 

---

Quan sát lỗi sai rồi, có cách sửa đổi rồi thì chúng mình cùng lập kế hoạch tài chính cho năm tới. Gợi ý của mình để bạn có thể đưa ra các mục tiêu và kế hoạch tài chính cho năm sau một cách rõ ràng và cụ thể như sau:

Xác định rõ các mục tiêu tài chính

• Mục tiêu ngắn hạn: ví dụ tiết kiệm được 30% thu nhập hàng tháng

• Mục tiêu dài hạn: mua nhà, mua xe, tích lũy để nghỉ hưu...

Đặt ra thời hạn hoàn thành cho các mục tiêu

• Mục tiêu ngắn hạn: trong vòng 1 năm

• Mục tiêu dài hạn: 1-5 năm hoặc lâu hơn

Lượng hóa mục tiêu bằng con số cụ thể

• Mục tiêu tiết kiệm: tiết kiệm được bao nhiêu tiền mỗi tháng/năm

• Mục tiêu mua sắm: cần bao nhiêu tiền để mua ô tô/nhà...

Lập kế hoạch và ngân sách chi tiết

• Dự toán thu nhập và các khoản chi tiêu

• Lên lịch gửi tiết kiệm và đầu tư cho mục tiêu

Xây dựng các giải pháp, biện pháp cụ thể để thực hiện kế hoạch

• Tăng thu nhập, cắt giảm chi phí, sử dụng công cụ quản lý tài chính,...

• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia uy tín

Bản tin đến đây là kết thúc. 

Mình mong rằng, mỗi chúng ta đều hạnh phúc với số tiền trong tài khoản của mình, đều có thể hết mình phấn đấu cho mục tiêu, đều có thể ôm lấy bản thân đầy tự hào vì một năm nỗ lực vừa qua.

Chúc mừng bạn, chúc mừng mình, chúc mừng chúng ta!