Hồi mới tìm hiểu về freelancer, mình cũng thắc mắc dữ lắm. Không biết làm tự do như vậy thì có lông bông cả đời thật không nữa? Bởi vì cứ ai thuê gì thì làm, ai hỏi gì giúp nấy. Nhưng rồi sự nghiệp này sẽ đi đâu về đâu. Liệu mình có dừng chân được ở vị trí nào yên ổn hay không? Bố mẹ hỏi nghề có tương lai ra sao thì mình biết nói gì?
Vậy là mình đi tìm hiểu, và nhận ra chân trời của Freelancer rộng lớn với biết bao nghề. Nhưng mỗi nghề sẽ có những cái chức danh khác nhau. Dựa trên những gì mình quan sát và đi hỏi những Freelancer xung quanh, mình rút ra được có 4 nấc thang để bạn khám phá và chinh phục.
Thử đối chiếu với lĩnh vực của bạn xem bản thân đang ở giai đoạn nào, cần tập trung cho việc gì khi quyết định trở thành một người làm việc tự do nhé.
1. Nấc thang số 1: Newbie
Từ khóa của bạn: Khám phá, thử và sai
Đây là giai đoạn bạn tập trung cho việc học hỏi và thử các dự án khác nhau. Có thể bạn chưa xác định được chính xác dịch vụ hay sản phẩm nào mình sẽ cung cấp cho khách hàng, và dịch vụ nào bạn có thể làm tốt nhất. Với tư cách là một người thực hiện nhiều dự án, bạn có thể làm các công việc như thiết kế, viết lách, quay phim, biên tập, tiếp thị, bán hàng…
Giai đoạn này giống như bạn đi ngang vậy. Bạn sẽ nói CÓ với nhiều dự án, miễn là có khách hàng đồng ý thuê bạn.
Mục tiêu của giai đoạn này là bạn cần phải xác định được ngách mà mình sẽ đi, niche nào bạn quyết định gắn với thương hiệu cá nhân. Hãy cho mình khoảng thời gian nhất định thôi, nếu kéo dài giai đoạn này thì bạn cứ mãi lùng bùng trong các lựa chọn. Luôn luôn thấy rằng cỏ bên kia đồi xanh hơn.
Giai đoạn đầu tiên bao giờ cũng khó khăn, nhưng đó là bước quan trọng nên đừng coi thường. Nếu bạn làm quá nhiều thứ và không liên quan đến nhau thì có thể mất cả năm trời bạn vẫn chẳng biết nên chọn ngách nào. Đây là giai đoạn thử thách tình yêu và sự kiên trì của bạn với freelancing.
Vấn đề sẽ gặp: Thiếu khách hàng, thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm làm việc, vấn đề tài chính…
Lời khuyên: Làm nhanh - Sai nhanh - Sửa nhanh. Bạn có thể thử nhiều, nhưng hãy thu hẹp dần để còn lại 1-2 ngách thôi nhé.
2. Nấc thang số 2: Master - Có chuyên môn nhất định trong ngách đã chọn
Từ khóa của bạn: Khẳng định uy tín
Những người sống sót qua giai đoạn 1 sẽ tới nấc thang này, số còn lại có thể quay về làm full-time cho một công ty, hoặc vẫn loay hoay với vô số lựa chọn mỗi ngày.
Đây là giai đoạn bạn cần tập trung cho việc xây dựng uy tín, niềm tin và thương hiệu cá nhân. Bạn đã xác định ngách của mình rõ ràng rồi, vậy thì đừng làm khách hàng thất vọng vì những kết quả tầm thường. Nếu bạn đánh mất lòng tin nơi họ, bạn sẽ mất đi chính mối quan hệ đó và mất đi cơ hội chạm tới rất nhiều mối quan hệ bạn bè phía sau của họ.
Mục tiêu của giai đoạn này là có được nguồn thu nhập ổn định với những khách hàng lâu dài và họ còn giới thiệu thêm cho bạn những khách hàng mới. Để có được điều đó, họ phải rất tin tưởng ở bạn.
Vấn đề sẽ gặp: Quản lý dự án, quản lý thời gian…
Lời khuyên: Để quản lý nhiều dự án hàng ngày, bạn có thể thuê 1 trợ lý hỗ trợ cho các công việc lặt vặt (nhắc deadline, trả lời email…). Bạn cũng nên từ chối các dự án không phù hợp, hoặc giới thiệu nó cho những freelancer khác. Đó cũng là một cách để duy trì những mối quan hệ đồng nghiệp tốt.
3. Nấc thang 3: Expert - Chuyên gia
Từ khóa của bạn : Chất lượng Cao nhất
Giai đoạn này bạn cực kỳ rõ ràng về tệp khách hàng trong ngách của mình. Bạn mở rộng dịch vụ giống như như một trưởng dự án, đưa ra những chiến lược tối ưu. Số lượng dự án ngày càng tăng lên, khách hàng khắp nơi tự tìm đến với bạn. Lúc này, bạn hoàn toàn có khả năng thiết kế đa dạng các sản phẩm/dịch vụ cao cấp và tốt nhất cho khách hàng của mình.
Giai đoạn này bạn cần tập trung xây dựng cho mình những hệ thống tự động về tiếp thị nhằm phủ rộng tên tuổi, thu hút đúng tệp khách hàng và khách hàng CHẤT LƯỢNG CAO có liên quan đến thế mạnh của mình.
Bạn có thể thiết lập hệ sinh thái sản phẩm đa dạng để khẳng định thương hiệu như: khóa học, kênh podcast, hệ thống webinar, ebook, sách giấy, cộng đồng riêng của bạn…
Các sản phẩm không chỉ thu hút khách hàng mà còn để tạo thu nhập tự động cho bạn.
Mục tiêu của giai đoạn này là tiếp thị tập trung và nâng tầm dịch vụ của bạn để thu hút những khách hàng chất lượng hơn trong lĩnh vực đó.
Vấn đề sẽ gặp: Thời gian 1-1 cho khách hàng CHẤT LƯỢNG CAO. Mặc dù đối tượng này mang lại nguồn thu lớn cho bạn nhưng thời gian bạn bỏ ra cho họ cũng khá nhiều.
Lời khuyên: Hãy phân định ranh giới rõ ràng về thời gian với những khách hàng chọn dịch vụ cao nhất. Nên phát triển các sản phẩm/dịch vụ tự động để giải quyết cho nhu cầu cơ bản của khách hàng.
4. Nấc thang 4: Solopreneur - Doanh nhân, nhà cố vấn
Từ khóa của bạn: Không giới hạn
Giai đoạn này bạn sẽ tập trung phát triển quy mô các hệ thống tự động để tốn ít thời gian hơn nhưng đạt hiệu quả cao hơn. Nếu bạn vẫn tiếp tục công việc tư vấn 1-1, thì bạn có thể tính phí nhiều hơn với thời gian ít hơn.
Bạn là người đi qua quãng hành trình dài từ nấc thang số 1, nên bạn có khả năng hướng dẫn cho nhiều người khác đi trên con đường đó, hãy tận dụng để cho ra mắt các sản phẩm/dịch vụ có khả năng khẳng định thêm thương hiệu cá nhân của bạn.
Khi bạn đã có một hệ thống để mở rộng quy mô, không có giới hạn nào cho thu nhập nữa.
Hãy tiếp tục cải thiện sản phẩm/dịch vụ của mình và đính kèm theo vô số giá trị khác để bán được nhanh hơn trong thời gian ngắn hơn.
Vấn đề sẽ gặp: Quản trị nhân sự, tài chính, chăm sóc khách hàng…
Lời khuyên: Hãy tập trung cho việc điều hành và duy trì hoạt động kinh doanh. Việc gì bạn có thể thuê ngoài tốt hơn thì nên thuê.
Bằng cách cộng tác với nhau, những người làm nghề tự do ở mọi giai đoạn có thể giúp nhau gia tăng thu nhập của họ.
Những người cố vấn giai đoạn 4 có thể gia tăng giá trị cho khách hàng bằng việc triển khai team gồm những newbie đang cố gắng tìm khách hàng, master sành sỏi về chuyên môn và expert với trách nhiệm như một trưởng dự án. Đó chính là sức mạnh của sự hợp tác.
Hãy tin tưởng vào con người bạn muốn trở thành - Khuyết danh -
Mối nguy hiểm lớn nhất của đa số chúng ta không phải là chúng ta nhắm quá cao và chúng ta vuột mất, mà là chúng ta nhắm quá thấp và đạt được nó. - Michelangelo -
Sự chuẩn bị tốt nhất cho ngày mai là làm tốt nhất ngày hôm nay của bạn. - H. Jackson Brown Jr.
Q: Một người mới làm freelancer thì nên xây dựng niềm tin với khách hàng như thế nào ạ?
A: Xây dựng niềm tin với khách hàng cần thời gian, nhất là với những người chưa có thương hiệu cá nhân. Đó là chuyện không thể đòi hỏi nhanh chóng hay nóng vội mà thành.
Để để xây dựng niềm tin ban đầu ở khách hàng, bạn hãy:
Giao tiếp với tư cách một người bạn đồng hành tin cậy, tử tế. Bạn có thể định hướng, hướng dẫn các giải pháp giải quyết vấn đề mà không đặt nặng vấn đề chi phí. Đây cũng là một cách để bạn có niềm tin ban đầu.
Thực hiện các công việc ở bước đầu "gặp gỡ" như định hướng, tư vấn, lên kế hoạch công việc, đề xuất giá cả... một cách chuyên nghiệp. Bạn càng chuyên nghiệp bao nhiêu, khách hàng càng tin tưởng bạn bấy nhiêu.
Ngoài ra, bạn nên xây dựng các kênh tiếp thị riêng cho bản thân như Blog, website,… để đăng tải các sản phẩm mẫu trên đó. Khách hàng sẽ được “trải nghiệm” trước các sản phẩm của bạn, nhờ đó bạn gia tăng thêm được sự uy tín của mình.
Workshop Present on camera like a Pro (09/06): Giải mã kỹ thuật làm chủ tâm lý trước ống kính. Chương trình sẽ giúp freelancer phát triển kỹ năng thuyết trình thu hút và tự tin xuất hiện nói trước đám đông. Đăng ký vé miễn phí tại đây.
Workshop Blog Flipping - Kiếm 1000$ mỗi tháng với nghề mua bán blog (23/06): Giới thiệu về 3 cách bắt đầu với mua bán blog. Cách chọn chủ đề ngách “đắt giá” và bán blog sao cho “đắt hàng”.