#62: 5 xu hướng freelancer nên tận dụng cho năm 2024 rực rỡ
Và cách để bạn tận dụng được những cơ hội đó là...
Bối cảnh của thị trường làm việc tự do năm 2024 đã sẵn sàng cho sự chuyển đổi đáng kể, chịu ảnh hưởng của những tiến bộ công nghệ năm 2023 và mô hình làm việc đang thay đổi.
Dựa trên những nguồn tham khảo uy tín, chúng mình đã nhìn thấy 5 xu hướng tới đây đang định hình tương lai của nghề tự do.
Xu hướng 1: Mô hình làm việc kết hợp và linh hoạt hơn
Ngày càng có nhiều người hướng đến làm việc tự do hơn bao giờ hết. Mọi người luôn có những lý do khác nhau khi làm việc tự do, ngoài việc kiếm tiền.
“Để có được sự linh hoạt trong cuộc sống”
“Để có khả năng tự kiểm soát công việc và tài chính của bản thân”
“Để kết hợp công việc với sở thích nào đó khác”
v..v
Theo một cuộc khảo sát của Deloitte kết nối với gần 24.000 Gen Z và Millennials trên 44 quốc gia, khoảng một nửa trong số họ (52% Gen Z và 49% Millennials) cho biết họ cảm thấy kiệt sức khi làm việc. Con số này tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022.
Có hơn 80% nhân viên muốn có sự linh hoạt về địa điểm, theo một nghiên cứu của Diễn đàn Tương lai và 93% muốn có sự linh hoạt về lịch trình.
Họ mong muốn có quyền tự do đi lại và đón nhận lối sống theo phong cách digital nomad. Trên Google Trend cũng cho thấy số lượng người tìm kiếm cụm từ này tăng lên kể từ năm 2021. Rõ ràng là kể từ khi đại dịch Covd toàn cầu diễn ra đã đưa khái niệm làm việc từ xa trở thành xu hướng phổ biến, ngày càng có nhiều người bị thu hút bởi việc kết hợp du lịch và làm việc.
Lợi ích của việc này rất rõ ràng: sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn và kiểm soát tốt hơn các điều kiện làm việc, lựa chọn các dự án mà họ muốn thực hiện. Sự chuyển đổi sang làm việc từ xa này không chỉ tạo điều kiện cho một môi trường làm việc linh hoạt mà còn cho phép tiếp cận thị trường việc làm toàn cầu.
Thêm nữa là, xu hướng đi lên được thúc đẩy bởi các công ty đang tìm kiếm nhân sự có năng lực tay nghề cao cho những công việc ngắn hạn và linh hoạt. Các công ty đang ngày càng nhận ra những lợi thế của lực lượng lao động từ xa, dẫn đến vô số cơ hội cho những người làm nghề tự do trên toàn thế giới.
Những điều trên dẫn tới mô hình làm việc kết hợp giữa làm việc tự do với làm việc truyền thống tại văn phòng đang ngày càng phổ biến hơn.
⇒ Tận dụng xu hướng này như thế nào:
Bạn biết đấy, nếu như bạn mới làm việc tự do dưới 1 năm, ít nhiều bạn cũng có những trải nghiệm của bản thân về thị trường và khách hàng. Cơ hội của bạn đang ngày càng mở rộng hơn bao giờ hết.
Nếu trước đây bạn chỉ làm việc với những khách hàng cá nhân, thì bây giờ hãy nghĩ đến việc thể kết nối với các khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức để hợp tác trong các dự án ngắn hạn. Nhưng bạn sẽ cần chuẩn bị cho mình quy trình làm việc chuyên nghiệp hơn, hoặc nâng cấp tối ưu quy trình cũ với những tài liệu giới thiệu dịch vụ, mẫu hợp đồng và những nội dung thể hiện chuyên môn của mình trước khách hàng. Làm mới lại bản thân, quy trình và có thể là ngách nữa.
Xu hướng 2: Chuyên môn hoá
Xu hướng 1 đã dẫn tới xu hướng 2, những người làm việc tự do giờ đây không chỉ được chọn cho phù hợp với công việc ngắn hạn, mà họ còn giúp tăng thêm giá trị cho các công ty thông qua chuyên môn của chính mình. Các nhà tuyển dụng đánh giá cao khả năng tiếp cận những kiến thức chuyên môn khó tìm của những chuyên gia.
Trong Nghiên cứu Freelancer 2023, lĩnh vực phát triển phần mềm và CNTT, tiếp theo là ngân hàng, tài chính, ô tô, thương mại, y học, hóa học và dược phẩm cho các cơ quan chức năng và ngành năng lượng đang theo xu hướng này.
Những người làm nghề tự do cũng đang ngày càng hướng tới các nền tảng chuyên biệt, nơi cung cấp một môi trường riêng, mang đến cho họ nhiều cơ hội thể hiện chuyên môn với nhóm khách hàng cụ thể. Với sự chuyên nghiệp, kỹ năng cứng và chuyên môn chắc, mức giá của những người làm việc tự do cũng tăng cao hơn.
⇒ Tận dụng xu hướng này như thế nào:
Đi sâu vào và nâng cấp chuyên môn. Khi công việc tự do của bạn phát triển, hãy thu thập cho mình những phản hồi chứng minh chuyên môn của bạn. Các giải thường tài năng được công nhận. Những phản hồi đáng tin cậy từ khách hàng. Những sản phẩm, dự án riêng do bạn tạo ra. Những dự án bạn đã tham gia chung tay hỗ trợ và phát triển. Các kiến thức, kỹ năng bạn đã nâng cấp trong năm qua.
Tất cả mọi thứ giúp thể hiện chuyên môn của bạn. Hãy chia sẻ cho khách hàng của bạn biết. Và cuối cùng, hãy thông báo về mức giá mới của bạn.
Xu hướng 3: Mở rộng các ngành nghề mới xoay quanh AI
Mặc dù trí tuệ nhân tạo đã nhanh chóng lan rộng và hỗ trợ trong công việc hàng ngày, nhưng rõ ràng AI không thể thay thế con người.
Tuy nhiên, những người thành thạo cách làm việc với AI lại có rất nhiều cơ hội trong năm nay. Các chuyên gia AI chẳng hạn như các kỹ sư và nhà khoa học dữ liệu ngày càng tăng đang có nhu cầu.
Vào năm 2024, nhu cầu về các nhà phát triển CNTT và chuyên gia AI dự kiến sẽ tiếp tục tăng. Những người làm việc tự do phát triển và chuyên môn hóa liên tục về các lĩnh vực này sẽ có được những cơ hội tuyệt vời vào năm 2024. Các kỹ năng chính dành cho các Nhà khoa học dữ liệu đầy tham vọng bao gồm Phân tích dữ liệu, Khoa học dữ liệu, cần phải thông thạo các ngôn ngữ lập trình như Python, SQL và Java. Ngoài ra, việc hiểu rõ các giới hạn và khung pháp lý cho việc sử dụng AI cũng là điều cần thiết.
AI có thể không đến để cướp việc làm của chúng ta, nhưng điều đó không có nghĩa là AI không tạo ra sức ảnh hưởng mạnh. Một vài khách hàng của bạn hiện đang sử dụng AI thay vì họ thuê bạn. Những người viết, nhà thiết kế, chuyên gia tiếp thị và nhiều ngành khác cũng cảm thấy đôi chút e dè trước sức mạnh của AI.
Tuy nhiên, thay vì run sợ, điều bạn cần làm chính là học cách sử dụng AI để giúp bạn hoàn thành công việc của mình hiệu quả hơn. Đây chắc chắn là một xu hướng bạn cần tận dụng.
Khi được hỏi những người làm nghề tự do sử dụng các công cụ AI tổng hợp để làm những chức năng gì, kết quả từ Viện nghiên cứu Upwork là: nghiên cứu (46%), động não và lên ý tưởng (35%), dịch thuật (33%), viết bản đề xuất (32%) và mã hóa (28%) được xếp hàng đầu.
⇒ Tận dụng xu hướng này như thế nào:
AI có rất nhiều công cụ khác nhau. Để biết mình nên sử dụng loại công cụ nào, trước hết hãy liệt kê tất cả những nhiệm vụ, công việc bạn đang làm hàng ngày/tuần/tháng. Sau đó bắt đầu tìm kiếm những công cụ phù hợp, thử nghiệm chúng để rút ngắn và tối ưu cho các quy trình.
Dù là AI thì cũng chỉ là công cụ, và biết cách tận dụng chúng bạn sẽ đạt được mục tiêu của mình nhanh chóng hơn.
Xu hướng 4: Kỹ năng nào đang cần được tập trung
Trong thời đại bị thống trị bởi công việc từ xa, trí tuệ nhân tạo và công nghệ mới, các kỹ năng mềm và khía cạnh giao tiếp giữa các cá nhân đang trở nên quan trọng như chuyên môn chính vậy. LinkedIn USA xác nhận sự thay đổi này, với gần một nửa trong số 2000 nhà tuyển dụng được khảo sát đã hạ thấp yêu cầu về kỹ năng cứng trong khi chú trọng hơn vào các kỹ năng mềm như giao tiếp và làm việc nhóm.
Một cuộc khảo sát trên freelancermap phản ánh quan điểm này, với gần một phần tư nhấn mạnh tầm quan trọng của kỹ năng mềm trong hồ sơ của người làm việc tự do. Bản thân những người làm việc tự do coi kỹ năng giao tiếp (73%), khả năng giải quyết vấn đề (62%) và động lực bản thân (55%) là ba kỹ năng mềm hàng đầu.
Một ví dụ để bạn dễ hình dung nhé.
Giả sử bạn là một nhà thiết kế, bạn tạo nên một tấm poster dành cho khách hàng của mình. Sau khi ngắm nghía hồi lâu, khách hàng phán một câu: “Chị thấy hình này nhìn hơi u tối. Cảm giác cứ thiếu thiếu gì ấy em nhỉ? Em làm nó vui hơn được không?”
Rồi, trước những feedback thế này, có là AI siêu cấp đi chăng nữa mà không có tư duy hiểu về mỹ thuật thiết kế thì cũng thua thôi. Chưa kể là, phải biết hỏi lại khách những câu gì để lần chỉnh sửa tới còn được cái “gật đầu ưng ý” nữa.
Ngoài chuyên môn kỹ thuật, các kỹ năng mềm như giao tiếp hiệu quả, khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề ngày càng được đánh giá cao trong lĩnh vực làm việc tự do. Những người làm nghề tự do thành thạo trong việc thể hiện những kỹ năng này sẽ tạo được sự khác biệt trong thị trường cạnh tranh. Đây không chỉ là cạnh tranh về kỹ năng chuyên môn mà còn là cạnh tranh trong các phương diện thích nghi với môi trường làm việc.
⇒ Tận dụng xu hướng này như thế nào:
Để có được cơ hội hợp tác trên thị trường không còn là điều quá khó khăn nữa. Tuy nhiên, để duy trì được sự hợp tác lâu dài thì bạn sẽ cần có những kỹ năng phù hợp để hỗ trợ cho bản thân.
Trong năm nay, hãy tạo thêm cho mình cơ hội để nâng cấp các kỹ năng mềm này. Các chương trình học tập về kỹ năng rất phong phú, trên LinkedIn, Coursera,… Tập trung nâng cao chuyên môn là tốt, nhưng đừng vì thế mà quên mất những nền tảng cơ bản của một người làm việc chuyên nghiệp, những kỹ năng mềm.
Xu hướng số 5: Tuần làm việc bốn ngày
Trong khi các cuộc thảo luận về tuần làm việc bốn ngày dành cho nhân viên truyền thống vẫn đang diễn ra, thì những người làm nghề tự do đã thực hiện theo triết lý này từ khá lâu rồi.
Nền tảng tìm việc làm Flexa cho thấy nhu cầu tìm những công việc chỉ làm bốn ngày một tuần đã tăng 68% và trở thành xu hướng làm việc năm 2024.
Theo khảo sát của freelancermap, 20% số người được hỏi chỉ làm việc bốn ngày hoặc thậm chí ít hơn một tuần, nhận thấy sự linh hoạt, kiểm soát giờ làm việc và khả năng thích ứng nhanh hơn. Những người làm việc tự do có thể làm việc hiệu quả hơn và đạt được mục tiêu doanh thu mà không cần đầu tư nhiều thời gian hơn.
Trong bối cảnh việc làm, theo một nghiên cứu của Hans-Böckler-Stiftung, 96,5% nhân viên bày tỏ mong muốn có nhiều thời gian hơn cho bản thân.
Tiếp theo là nhiều thời gian hơn cho gia đình (88,9%). Một một tỷ lệ nhỏ (8,2%) thậm chí sẽ sẵn sàng đánh đổi nhiều thời gian hơn để lấy thu nhập ít hơn.
⇒ Tận dụng xu hướng này như thế nào:
Bạn biết đấy, mặc dù chúng ta rất mong muốn được làm việc ít hơn, đạt nhiều kết quả hơn, nhưng đôi khi chúng ta lại không để bản thân mình làm thế. Chúng ta cứ trì hoãn, kéo dài rồi bôi việc ra nên công việc tốn nhiều thời gian. Rồi phải dành cuối tuần để làm nó trước khi deadline sáng thứ 2 gõ cửa.
Vậy giờ hãy thử rút ngắn thời gian làm việc của mình lại, và đo lường mức độ hiệu quả công việc xem ra sao. Thay vì làm cả 7 ngày, hãy rút dần dần còn 6 ngày, 5 ngày rồi 4 ngày. Nếu có thể, đừng lại gần máy tính trong những ngày không làm việc, hoặc đặt lịch ra ngoài kín những ngày đó.
Quan trọng hơn, hãy Thiết kế lại công việc. Định luật Parkinson có nói: “Công việc sẽ mở rộng để lấp đầy thời gian được phân bổ để hoàn thành nó”.
Nói cách khác, bạn có xu hướng sẽ lấp đầy thời gian mình có để hoàn thành nhiệm vụ. Nếu bạn giảm thời gian sẵn có, công việc vẫn có thể hoàn thành. Bởi việc loại bỏ thời gian dư thừa dành cho các nhiệm vụ “không hiệu quả” sẽ giúp giải phóng thời gian để chỉ tập trung làm-những-việc-tạo-ra-hiệu-quả-thực-sự.
Giai đoạn chuyển đổi mới cho những người làm việc tự do
Các giá trị mà con người hướng đến đang thay đổi, sự linh hoạt, mong muốn có nhiều quyền tự chủ hơn trong công việc và cả cuộc sống của chính mình.
Là một người làm nghề tự do, bạn sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng, điều đó đòi hỏi bạn cần học hỏi thường xuyên để chuyên môn hóa trong lĩnh vực. Đồng thời, bạn nên biết tận dụng sự phát triển của công nghệ để đạt được thành công lâu dài.
Những xu hướng này cho thấy bối cảnh thị trường làm việc tự do rất năng động và đang phát triển mạnh mẽ trong năm 2024. Hãy tận dụng những xu hướng trên để mở ra những cơ hội và thành công mới cho bạn nhé.
Nguồn tham khảo:
https://www.freelancermap.com/blog/freelancing-trends-2024/
https://www.simplybusiness.co.uk/knowledge/articles/2024-predictions-freelancers-and-contractors/
https://www.driveresearch.com/market-research-company-blog/4-day-workweek-survey/
https://www.upwork.com/research/freelance-forward-2023-research-report .
AI và điển hình là biết cách vận dụng AI vào công việc là cái kĩ năng mình nghĩ sẽ rất cần trong tương lai gần.